POLSKI DOKUMENT NA ZAGRANICZNYCH FESTIWALACH – PODSUMOWANIE 2015 ROKU
W 2015 roku polskie dokumenty zostały pokazane na międzynarodowych festiwalach filmowych ponad 460 razy, zdobywając łącznie ponad 90 nagród. Polski film dokumentalny był gościem specjalnym m.in. podczas festiwali: Flahertiana w Permie , Polish Doc Days w Moskwie i Kazaniu czy Festival dei Popoli we Florencji. Zapraszamy na podsumowanie poprzedniego roku.
W roku 2015 polski film dokumentalny odniósł wiele sukcesów na arenie międzynarodowej. Redakcja Polish Docs już po raz piąty przygotowała liczbowe zestawienie festiwalowych pokazów i nagród zdobytych przez polskich twórców.
W ubiegłym roku polski dokument zaprezentowany został na 255 festiwalach na całym świecie. Przez dwanaście miesięcy odbyło się ponad 460 pokazów filmów, z czego prawie 340 stanowiły pokazy konkursowe. W 2015 roku międzynarodowa publiczność zobaczyła na festiwalach około 100 polskich tytułów dokumentalnych.
Ulubieńcami zagranicznej publiczności stały się filmy krótkie, co ostatnio jest rzadkie na międzynarodowych festiwalach filmowych. Rekordzistą 2015 roku został film „Obiekt” Pauliny Skibińskiej, który na zagranicznych festiwalach był pokazany 51 razy! Zaraz za nim znalazła się „Superjednostka” w reżyserii Teresy Czepiec z równie dużą liczbą, bo aż 43 pokazów. Na podium trafił też „Punkt wyjścia” Michała Szcześniaka, zaprezentowany poza Polską 25 razy.
Wieloma pokazami w 2015 roku może pochwalić się także „Miejsce” Julii Popławskiej, które widzowie mogli zobaczyć w 20 miejscach na świecie, „Mów mi Marianna” Karoliny Bielawskiej, mająca 18 prezentacji oraz „Jurek” Pawła Wysoczańskiego i „Nasza Klątwa” Tomasza Śliwińskiego z 15 pokazami. Zaraz za nimi plasują się dokumenty: „Pieśń pasterza” Vahrama Mkhitaryana (14), „Nadejdą lepsze czasy” Hanny Polak (14), „Nóż w wozie” Vity Marii Drygas (13), „Dokument” Marcina Podolca (12) oraz „Casa Blanca” Aleksandry Maciuszek (11).
W ubiegłym roku Polscy dokumentaliści zdobyli na świecie ponad 90 nagród. Aż 11 z nich trafiło na ręce Hanny Polak za „Nadejdą lepsze czasy”, a tylko dwie mniej zagranicą zdobył „Jurek” Pawła Wysoczańskiego. Często docenianymi w ubiegłym roku były również filmy: „Superjednostka” nagrodzona siedem razy, „Obiekt” z sześcioma trofeami oraz „Punkt wyjścia” i „Niewidzialne” Zofii Pręgowskiej wyróżnione pięć razy.
Prestiżowe nagrody przypadły dokumentowi „Bracia” Wojciecha Staronia (Złota Gołębica Festiwalu Dok.Leipzig czy Premio SRG SSR Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Locarno). Również „Mów mi Marianna” została uhonorowana w Locarno – wyjechała stamtąd z nagrodą Premio Zonta Club Award. Dokument Karoliny Bielawskiej jest także laureatem Złotego Centaura, Grand Prix na festiwalu Message to a Man w Rosji. Ważniejsze wyróżnienia przypadły w udziale również filmom: „Punkt wyjścia” (Best Short/Doc na Doc/Fest Sheffield), „Koniec świata” Moniki Pawluczuk (Najlepszy Dokument Krótkometrażowy festiwalu Hot Springs) i „Królowa ciszy” Agnieszki Zwiefki (Wielki Złoty Nanuk na festiwalu Flahertiana). „Dybuk. Rzecz o wędrówce dusz” Krzysztofa Kopczyńskiego na festiwalu w Odessie został doceniony przez międzynarodowych krytyków zdobywając nagrodę FIPRESCI.
Warto również przypomnieć, że „Obiekt” Pauliny Skibińskiej otrzymał specjalne wyróżnienie za visual poetry na festiwalu Sundance, jednym z najważniejszych festiwali kina niezależnego na świecie, a „Superjednostka” nominację do prestiżowych nagród Cinema Eye Honors. Godne uwagi jest także to, że filmy „Koniec świata” oraz „Niewidzialne”, dzięki nagrodom zdobytym na festiwalach, które są na liście AMPAS, mają szansę w przyszłym roku ubiegać się o nominacje do Oscara bez spełniania żadnych dodatkowych warunków. W 2015 na krótkiej liście dziesięciu filmów wytypowanych do nominacji do Oscara w kategorii Krótki Dokument znalazł się „Punkt wyjścia”. Duże szanse w kategorii pełnometrażowej miał w tym roku także film „Nadejdą lepsze czasy”, a także filmy „Obiekt” i „Superjednostka”, dzięki nagrodom kwalifikującym.
Polskie filmy zagościły w tym roku na najważniejszych festiwalach dokumentalnych: DOK Leipzig w Niemczech, gdzie pojawiło się aż 10 polskich filmów; Hot Docs w Kanadzie, na którym światową premierę miał „Koniec świata”, Visions du reel, gdzie premierowo pokazane były „Dom na głowie” Adama Palenty i „Casa Blanca” oraz IDFA, gdzie po raz pierwszy na arenie międzynarodowej zaprezentowano „Życie motyla” Piotra Bernasia i „Alisę w krainie wojny” Alisy Kovalenko, Lubov Durakovej, a także kilka innych filmów w pokazach pozakonkursowych.
Silna reprezentacja polskich dokumentów pojawiła się również na festiwalu filmowym Pärnu w Estonii (9), „Cinema Verite” w Iranie (8), Bagdad International Film Festival w Iraku (19) czy Miradas Doc w Hiszpanii (6).
Zadecydowana większość z pokazywanych i nagradzanych w świecie w 2015 roku polskich dokumentów swoją premierę miało na Krakowskim Festiwalu Filmowym, który nierzadko jest pierwszym krokiem ku międzynarodowej karierze filmu i kolebką młodych utalentowanych dokumentalistów.
We wrześniu polska kinematografia dokumentalna była gościem specjalnym Międzynarodowego Festiwalu Filmów Dokumentalnych Flahertiana w Permie. Podczas tej edycji w programie przygotowanym przy współpracy z Krakowską Fundacją Filmową pokazanych zostało 20 polskich klasycznych i współczesnych dokumentów, a w międzynarodowym konkursie walczyły filmy „Królowa ciszy” i „Werka”. Specjalną sekcją była retrospektywa dokumentów Bogdana Dziworskiego, który dla gości festiwalu poprowadził swój masterclass.
W listopadzie w Moskwie i Kazaniu odbył się festiwal Polish Doc Days zorganizowany przez Instytut Polski w Moskwie. Rosyjska widownia zobaczyła arcydzieła z programu „Masters from Krakow” przygotowanego przez Krakowską Fundację Filmową (m.in. Marcela Łozińskiego, Bogdana Dziworskiego, Bohdana Kosińskiego, Kazimierza Karabasza, Tomasza Zygadły, Krzysztofa Kieślowskiego, Pawła Łozińskiego) oraz kilka najnowszych tytułów, reprezentowanych przez Agencję Promocji Filmu KFF, zdobywających obecnie uznanie na wielu zagranicznych festiwalach. W Kazaniu i Moskwie pokazom towarzyszył przegląd filmów Marcina Koszałki, który podczas festiwalu ArtDocFest w Moskwie dzielił się swoim doświadczeniem jako reżyser i operator.
Również w listopadzie dzięki współpracy z Krakowską Fundacją Filmową odbyła się retrospektywa twórczości Wojciecha Staronia podczas włoskiego festiwalu Dei Popoli. Reżyser był gościem specjalnym festiwalu i poprowadził swój masterclass.
2015 rok był także owocny w działania zorganizowane z myślą o dokumentalnej branży filmowej.
W minionym roku już po raz dziewiąty Krakowska Fundacja Filmowa zorganizowała narodowe stoisko Polish Docs na Sunny Side of the Doc w La Rochelle – największych targach kina dokumentalnego w Europie. Jak co roku na polskim stoisku promowane były najnowsze polskie produkcje dokumentalne, a akredytowani producenci mieli szansę szukać pieniędzy na realizację swoich projektów i poszerzać międzynarodowe kontakty.
Duża delegacja polskich producentów wzięła udział w East Doc Platform – spotkaniach koprodukcyjnych i pitchingach projektów dokumentalnych organizowanych przez Insitute of Documentary Film w Pradze.
Tradycyjnie KFF przygotowała polskie programy filmowe Polish Docs na targach dokumentalnych Doc Shop festiwalu Hot Docs w Kanadzie, Docs for Sale podczas IDFA w Holandii, Doc Market podczas Thessaloniki Documentary Festival w Grecji, Doc Outlook podczas Visions du Reel w Szwajcarii, East Silver w Czechach czy DOK Market podczas DOK Leipzig w Niemczech. W ramach DOK. Leipzig odbyło się również, zorganizowane przez KFF już po raz piąty, spotkanie z najważniejszymi przedstawicielami branży dokumentalnej Polish Docs Meeting With Decision Makers, a podczas IDFA Polish Docs i HBO Europe było gospodarzem Guests Meet Guests przygotowanym dla kilkuset międzynarodowych gości festiwalu.
Wszystkie wydarzenia otrzymały wsparcie finansowe Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Partnerami byli Krakowskie Biuro Festiwalowe, Krakow Film Commission, Instytut Polski w Moskwie, Instytut Polski w Pradze i HBO Europe.
Partnerami zagranicznymi byli: Institute of Documentary Film (Czechy), Sunny Side of the Doc (Francja), Hot Docs (Kanada), IDFA/Docs for Sale (Holandia), Visions du reel (Szwajcaria), European Documentary Network (Dania), CPH:DOX (Dania), DOK Leipzig (Niemcy), IDFF Fahertiana (Rosja), Festival dei Popoli (Włochy), Thessaloniki IDFF (Grecja), Kino Zwiezda (Rosja) oraz Centrum „Smiena” (Rosja).
LISTA NAGRÓD DLA POLSKICH FILMÓW DOKUMENTALNYCH W 2015 ROKU*
15 stron świata, reż. Zuzanna Solakiewicz
62nd Belgrade Documentary and Short Film Festival, Serbia - Best Documentary
6 kroków, reż. Bartosz Dombrowski
Sehsüchte - 44. International Student FF, Niemcy - Best Editing
Abu Haraz, reż. Maciej Drygas
The Archaeology Channel International Film and Video Festival, USA - Honorable Mention by Jury for Cinematography, Special Mention by Jury for best documentation of cultural change
Badjao. Duchy z morza, reż. Eliza Kubarska
26th Palm Springs International Film Festival, USA - The John Schlesinger Award
Bracia, reż. Wojciech Staroń
68th Locarno International Film Festival, Szwajcaria -Prix SRG SSR
58th International Leipzig Festival for Documentary and Animated Film, Niemcy - Golden Dove
Minsk IFF "Listapad", Białoruś, Grand Prix
Casa Blanca, reż. Aleksandra Maciuszek
Trinidad+Tobago Film Festival - Amnesty International Human Rights Prize, Best Documentary Feature
Minsk IFF "Listapad", Białoruś - Special Mention
37th International Festival of New Latin American Cinema, Kuba - Premio Coral
Deep love, reż. Jan P. Matuszyński
Docudays UA, Ukraina - Honorary Diploma
Dom na głowie, reż. Adam Palenta
FaitoDOCfestival, Włochy - Best Short Documentary
Dybuk. Rzecz o wędrówce dusz, reż. Krzysztof Kopczyński
6th Odessa IFF, Ukraina - FIPRESCI Best Documentary
Dziennik z podróży, reż. Piotr Stasik
Euganea Film Festival, Włochy - Best International Documentary Award
Figura, reż. Katarzyna Gondek
25th Message to Man International FF, Rosja - Special Mention
Joanna, reż. Aneta Kopacz
39th Cleveland International Film Festival, USA - Honorable Mentions Best Women’s Short Film
Jurek, reż. Paweł Wysoczański
18th Vancouver International Mountain Film Festival, Kanada - Grand Prix
Hory a Mesto, Słowacja - Cena V4
International Mountaineering FF Teplice nad Metují, Czechy - Grand Prix
23rd International Festival of Mountain Films Poprad, Słowacja - Grand Prix
13th Tegernsee International Mountain Film Festival, Niemcy - Special Mention by Jury
Bansko Mountain Film Fest, Bułgaria - Award for Movie about mountaineering, adventure and exploration
Autrans Mountain Film Festival, Francja - Mountain Guides Prize
13th Kathmandu International Mountain Film Festival, Nepal - 1st Runner Up Award
8th Bilbao Mendi Film Festival, Hiszpania - Best Mountaineenering Film
K2. Dotknąć nieba, reż. Eliza Kubarska
BANFF Mountain Film and Book Festival, Kanada - Best Feature-length Mountain Film
Graz Mountain Festival, Austria - Alpin Camera in Gold
Bansko Mountain Film Fest, Bułgaria - Honorable Mention
8th Bilbao Mendi Film Festival, Hiszpania - Best Director
Kiedy będę ptakiem, reż. Monika Pawluczuk
Apricot Tree - International Ethno Film Fest 2015, Armenia - Grand Prix
Koniec świata, reż. Monika Pawluczuk
Hot Springs Documentary Film Festival, USA - SPA City Best Documentary Short Award
Królowa ciszy, reż. Agnieszka Zwiefka
31st International Documentary Film Festival Munich DOK.fest, Niemcy - Special Mention
IDFF "Flahertiana", Rosja - Big Golden Nanuk
Let's Cee Film Festival 2015, Austria - Best Film in Documentary Competition
Miejsce, reż. Julia Popławska
8th Imagine Science Film Festival, USA - The Science/AAAS Scientist Award (runner-up)
13th Tegernsee International Mountain Film Festival, Niemcy - Großer Preis der Stadt Tegernsee
Moje 89 pokolenie, reż. Paweł Jóźwiak-Rodan
Columbia George IFF, USA - Best Feature-length Documentary
Mów mi Marianna, reż. Karolina Bielawska
68th Locarno International Film Festival, Szwajcaria - Premio Zonta Club Locarno
Queer Lisboa 19, Portugalia - Best Documentary
25th Message to Man International FF, Rosja - Grand Prix - Golden Centaur, Press Jury Prize
Najwyższy, reż. Katarzyna Gondek
28th Stuttgarter Filmwinter — Festival for Expanded Media, Niemcy - Wand-5 Special Prize
Nasza klątwa, reż. Tomasz Śliwiński
Irvine International Film Festival, USA, 2015 - Best College/University Documentary
11th annual Boulder International Film Festival, USA - Best Short Documentary
Crested Butte Film Festival, USA - Best Short Documentary
THESS International Short Film Festival, Greece - Cinematic Achievement Award
Niewidzialne, reż. Zofia Pręgowska
13th In the Palace International Short Film Festival, Bułgaria - Special Mention on Documentary
29th Pärnu International Documentary and Anthropology Film Festival, Estonia - Best Student Documentary
10th Monterrey International Film Festival, Meksyk - Special Mention
26th New Orleans Film Festival, USA - Jury Winner
13th Tirana International Film Festival, Albania - Best Short Documentary Film
KIN Women’s International Film Festival, Armenia - Best Film
Nóź w wozie, reż. Vita Maria Drygas
25th Mediawave International Film and Media Gathering, Węgry - Best Short Documentary Film
FIKE 2015 - 13th ISFF, Portugalia - Special Mention
UNICA World Film Competition 2015, Rosja - UNICA Bronze Prize, Best Photography of UNICA
8th Tangier International Film Festival, Maroko - The Golden Cave
Luksuz Film Festival 2015, Słowenja - The Best Arizona Dream Award
Obiekt, reż. Paulina Skibińska
Sundance Film Festival, USA - A Short Film Special Jury Award for Visual Poetry
45th Tampere Film Festival, Finlandia - Diploma of Merit (Documentary)
20th Vilnius International Film Festival, Litwa - Special Mention
23rd Art Film Fest, Słowacja - Special Mention
Camden International FF, USA - Camden Cartel Award
25th Message to Man International FF, Rosja - Special Mention
Obietnica dzieciństwa, reż. Piotr Morawski, Ryszard Kaczyński
Al Jazeera International Documentary Film Festival, Katar – Child and Family Award
Osiemnastka, reż. Marta Prus
Watersprite Cambridge ISFF, Wielka Brytania – Best Documentary
Pawel i Wawel, reż. Krzysztof Kaczmarek
26th International Film Festival Marseille, Francja – Mention Speciale
Pieśń pasterza, reż. Vahram Mkhitaryan
29th Pärnu International Documentary and Anthropology Film Festival, Estonia - Best Audiovisual Portrayal
25th Message to Man International FF, Rosja - Best Debut
13th Kathmandu International Mountain Film Festival, Nepal - 2nd Runner Up Award
Punkt wyjścia, reż. Michał Szcześniak
Docudays UA, Ukraina - Docu/Short Main Prize
Documenta Madrid, Hiszpania - Special Mention
Sheffield Doc/Fest, Wielka Brytania - Short Doc Award 70
Encounters - 21st Short Film & Animation Festival, Wielka Brytania - Honourable Mention
Budapest International Documentary Festival, Węgry - Special Mention
Nadejdą lepsze czasy, reż. Hanna Polak
26th Trieste Film Festival, Włochy - The Alpe Adria Cinema Award
11th Zagreb Dox, Chorwacja - Special Mention
13th International Film Festival and Forum on Human Rights, Szwajcaria - Youth Jury Award
Documenta Madrid, Hiszpania - 2nd prize of the jury
31st International Documentary Film Festival Munich DOK.fest, Niemcy - VIKTOR Main Competition DOK.international
9th Tarkovsky Film Festival, Rosja - Small Mirror, Special Award Club 418
29th Pärnu International Documentary and Anthropology Film Festival, Estonia - Estonian People's Award
Documentary Edge Festival, Nowa Zelandia – Best International Feature Award
Valetta Film Festival, Malta – Best Documentary
Hot Springs Documentary Film Festival, USA - International Special Jury Recognition Award
Sonda o mężczyznach, reż. Mateusz Głowacki
The Student International Film Festival, Chorwacja - Audience Award
Superjednostka, reż. Teresa Czepiec
7th Go Short International Short Film Festival Nijmegen, Holandia - Special Mention
It's All True - International Documentary FF, Brazylia - Best Short Documentary
43rd Huesca Film Festival, Hiszpania - Mención Especial
Astra Film Festival, Rumunia - Prize for best cinematography
Anchorage International FF, USA - Runner-up Short Documentary
MOV - II Festival Internacional de Cinema Universitário de Pernambuco, Brazylia - Best Creation of Atmosphere, Honorable Mention by ABD-PE/APECI Jury
Wrona, reż. Przemysław Jan Chrobak
13th International Festival Signes de Nuit, Francja - Night Award Special Mention
*dane zgromadzone na podstawie informacji otrzymywanych od producentów, filmowców i festiwali przez Polish Docs. Jeśli wiecie Państwo o nagrodach zagranicznych dla polskich dokumentów, które nie znalazły się w tym zestawieniu, prosimy o nadsyłanie takich informacji do redakcji portalu: redakcja@polishdocs.pl